Historia i zabytki gminy Żory na łamach „Gazety Żorskiej” 1997 – 2005
Napisała Dorota Domańska Ilustracja portal zory24.pl
Wstęp
Niniejsza bibliografia zawiera spis artykułów przedstawiających historię, zabytki miasta i gminy Żory, opublikowane na łamach dwutygodnika „Gazeta Żorska”. Zasięgiem chronologicznym objęto lata 1997 – 2005, chcąc tym samym wykazać publikacje z ostatnich lat. (...)
Na łamach „Gazety Żorskiej” nietrudno znaleźć ciekawe artykuły z zakresu kilkusetletniej, bogatej historii Żor a także regionu. Niniejsze opracowanie bibliograficzne ma na celu uporządkowanie, uszeregowanie tych cennych artykułów. Bibliografia adresowana jest do osób zainteresowanych dziejami i historią swojego miasta oraz najbliższej okolicy. Może być wykorzystana przez nauczycieli i uczniów na lekcjach związanych z historią regionu i miasta Żory oraz w przygotowaniu do konkursu „Co wiesz o Żorach”. (...)
Zgromadzony materiał podzielono na 5 działów, a w ich obrębie na poddziały:
1. Zagadnienia ogólne.
2. Historia miasta Żory.
2.1. Historia Żor w średniowieczu.
2.2. Historia Żor od XVI wieku do 1922 roku.
2.1. Historia Żor po 1922 roku.
3. Znane postaci.
4. Instytucje i organizacje.
5. Zabytki miasta.
Indeks osobowy
Pełne archiwum jest dostępne w redakcji „Gazety Żorskiej" na ul. Moniuszki 10 (tel. 43 46 130) od poniedziałku do piątku w godz. 8-16. Dla osób piszących prace naukowe jest możliwość skserowania artykułów. Aby szybciej znaleźć potrzebny artykuł, można skorzystać z poniższego spisu.
1. Zagadnienia ogólne.
1.Delowicz, Jan
Mieszkali w naszym mieście / Jan Delowicz. - 2002, nr 11, s.8. Dzieje gminy żydowskiej w Żorach.
2.Delowicz, Jan
Żorscy rabini i kantorzy / Jan Delowicz. - 1999, nr 5, s. 8
3.Delowicz, Jan
Od popularnych pergaminów do zabytków historycznych : archiwa czekają / Jan Delowicz. - 1999, nr 6, s. 10
4.Delowicz, Jan
Strzeleckie gniazdo / Jan Delowicz. - 2004, nr 13, s. 4. Historia dzielnicy Rój.
5.Delowicz, Jan
Kobiety śląskie / Jan Delowicz. - 2001, nr 15, s. 4
6.Dudek, Ewa ; Lokaj, Paweł
Historia masorzy / Ewa Dudek, Paweł Lokaj. - 1997, nr 15, s.4-5
7.Lokaj, Paweł
Zagadka historii: wpływy czeskie na Górnym Śląsku / Paweł Lokaj. - 1997, nr 6, s. 9
8.Mierzwińska, Barbara
Na Zostawie ponoć straszy / Barbara Mierzwińska. - 1997, nr 33, s.4
9.Zientek, Barbara
Święty Florian strażaków / Barbara Zientek.- 1999, nr 16, s. 3
2.Historia miasta Żory.
2.1 Historia miasta Żory w średniowieczu.
10. Buchalik, Lucjan
730 – lecie miasta / Lucjan Buchalik. - 2002, nr 4, s. 4
11. Dudek, Ewa
Kazimierz Popiołek tak przedstawia wyprawę Kazimierza Wielkiego na Żory / Ewa Dudek. - 1997, nr 14, s. 3
81. Lokaj, Paweł
Zagadki historii : husyci pod Żorami / Paweł Lokaj. - 1997, nr 7, s. 9
13. Wieczorek, Marcin
Jak się broniły śląskie Żory: w 500-lecie bitwy pod Rybnikiem / Marcin Wieczorek. - 2001, nr 9, s. 4. Najazd husytów na Żory w 1421r.
2. Wieczorek, Marcin
Dziwne losy Żor / Marcin Wieczorek. - 2005, nr 6, s. 4. Struktury terytorialne Żor od XIII do XVI w.
2.2 Historia miasta Żory od XVI wieku do 1922 roku.
15. Delowicz, Jan
Mieszkańcy Żor w walce o narodowe wyzwolenie / Jan Delowicz.- 2002, nr 12, s.6. Sytuacja polityczna i społeczna żorzan od XIV wieku do 1922 roku.
16. Delowicz, Jan
Mieszkańcy Żor w walce o narodowe wyzwolenie cz. 2 / Jan Delowicz. - 2002, nr 13, s.6. Sytuacja polityczna i społeczna żorzan od XIV wieku do 1922 roku.
17. Salamon, Beata
Cztery wieki żydowskiej historii / Beata Salamon. - 2002, nr 11 , s.8
18. Utrata, Grzegorz
Starszy o 130 lat / Grzegorz Utrata. - 1998, nr 2, s.6. Opis mapy Hinderberga z 1636 r. zawierający plan Żor.
19. Wieczorek, Marcin
Śląsk wobec listopada 1830 r. / Marcin Wieczorek. - 1998, nr 11, s.6
20. Zientek, Barbara,
3 Maja z lamusa / Barbara Zientek. - 2002, nr 8, s.4. Opis obchodów Święta 3 Maja w Żorach.
2.3 Historia miasta Żory po 1922 roku.
21. Cybul, Monika
Jak pamiętam : w 52 rocznicę „Marszu Śmierci” / Monika Cybul. - 1997, nr 4, s.7. Historia tragicznego marszu więźniów oświęcimskich przez Żory w 1945 r.
22. Delowicz, Jan
Wojenne rany / Jan Delowicz. - 1999, nr 2, s. 8. Opis działań wojennych w Żorach w 1945 roku.
23. Delowicz, Jan
Wojenne rany cz. 2 / Jan Delowicz. - 1999, nr 3, s. 8. Opis działań wojennych w Żorach w 1945 roku.
24. Delowicz, Jan
Losy mieszkańców Rownia i Folwarków w latach 1939-1945 / Jan Delowicz. - 2002 , nr 14, s.6
25. Delowicz, Jan
Zagłada / Jan Delowicz. - 2002, nr 20, s.6. Losy żorskiej gminy żydowskiej w czasie II wojny światowej.
26. Delowicz, Jan
Jak Żory wracały do Polski / Jan Delowicz. - 1997, nr 26, s.4. Wydarzenia w Żorach w 1922 roku.
27. Delowicz, Jan
Okupacji dzień powszedni / Jan Delowicz. - 1997, nr 19, s.4. Sytuacja w Żorach w czasie okupacji hitlerowskiej.
28. Delowicz, Jan
Więźniarska mogiła / Jan Delowicz. - 2003, nr 1, s. 4. Historia mogiły więźniów oświęcimskich zamordowanych w Żorach w 1945 roku w czasie „marszu śmierci”.
29. Delowicz, Jan
Chwała zwyciężonym : w 60 rocznicę Września / Jan Delowicz. - 1999, nr 17, s. 4. Losy obrońców Żor z września 1939 roku.
30. Delowicz, Jan
Non omnis moriar / Jan Delowicz. - 2005, nr 2, s.4. Losy nauczycieli i absolwentów I LO im. K. Miarki w Żorach walczących za Ojczyznę w latach 1939-1945.
31. Delowicz, Jan
Czechosłowackie czołgi w natarciu / Jan Delowicz. - 2005, nr 5, s.4. Losy żołnierzy I Czechosłowackiej Brygady Pancernej walczących w Żorach, w styczniu 1945 roku.
40.Polak, Hanna
Polski Śląsk / Hanna Polak. – 2002, nr 13, s. 5. Wydarzenia w Żorach w 1922 roku, obchody rocznicy przyłączenia Żor do Polski.
41.Salamon, Beata
Stan wojenny / Beata Salamon. – 2002 , nr 8, s. 5. Opis wystawy o stanie wojennym i wspomnień uczestnika tamtych wydarzeń Józefa Dzieńdziela.
34. Zientek, Barbara
Nieliczni ocaleli / Barbara Zientek. - 2005, nr 2, s. 2. 60 rocznica „Marszu śmierci”.
35. Zientek, Barbara
Gdy przeszła wojenna pożoga / Barbara Zientek. - 2005, nr 7, s.4. Wydarzenia w Żorach w 1945 roku.
36. Zientek, Barbara
Czuwajcie i pamiętajcie / Barbara Zientek. - 2005, nr 8, s. 3. Upamiętnienie w Żorach 65 rocznicy zbrodni katyńskiej.
3. Znane postaci.
37. Barczyk, Ewa
Słów kilka o Gietrzwałdzie / Ewa Barczyk. - 2003, nr 19, s.4. Historia Juliana Samulowskiego – działacza narodowościowego, uczestnika powstań śląskich, więźnia KL Mauthausen - Gusen.
38. Cyganek, Joanna
Na pamiątkę Nobliście z Żor / Joanna Cyganek. - 1997, nr 38, s.1. Historia Otto Sterna noblisty w dziedzinie fizyki urodzonego w Żorach.
39. Cyganek, Joanna
Niezapomniany Naczelnik / Joanna Cyganek. - 1997, nr 29, s. 7. Opis pobytu Józefa Piłsudskiego w Żorach w 1922 r.
40. Delowicz, Jan
Kawalerowie Krzyża Walecznych / Jan Delowicz. - 1998, nr 8, s. 4. Losy mieszkańców Żor odznaczonych Krzyżem Walecznych, za zasługi wojenne; Józefa Bojdy, Alojzego Hajzyk, Alfreda Janko, Otto Lubszczyka, Alojzego Michalskiego.
41. Delowicz, Jan
Ktokolwiek wie / Jan Delowicz.- 2003, nr 5, s. 4. Losy powstańców śląskich z pułku żorskiego.
42. Delowicz, Jan
Na żorskim posterunku / Jan Delowicz.- 2002, nr 8, s.4. Losy komendanta żorskiej policji Józefa Pilicha.
43. Delowicz, Jan
Przez morza i oceany / Jan Delowicz. - 1997, nr 16, s.4. Historia mata Franciszka Jagielskiego walczącego na ORP „Błyskawica”.
44. Delowicz, Jan
Patron ulicy / Jan Delowicz. - 1997, nr 6, s. 4. Losy Władysława Pałki - patrioty, powstańca śląskiego, więźnia obozu Buchenwald, Dachau.
45. Delowicz, Jan
Burmistrz Franz Nerlich / Jan Delowicz. - 2003, nr 20, s. 4. Dokonania burmistrza Żor w latach 1884 – 1907.
46. Delowicz, Jan
Walczyli na różnych frontach / Jan Delowicz. - 1997, nr 2, s.4. Losy mieszkańców Żor walczących w czasie II wojny światowej.
47. Delowicz, Jan
Zamordowany w Katyniu / Jan Delowicz. - 1997, nr 34-35, s.6. Historia Karola Juszkiewicza - ppor., nauczyciela , zamordowanego przez NKWD w Katyniu.
48. Delowicz, Jan
Portret w kolorze feldgrau / Jan Delowicz. - 2003, nr 17, s.4. Losy Teodora Murasa przymusowo wcielonego do Wehrmachtu, zaginionego na froncie wschodnim w czasie II wojny światowej.
49. Delowicz, Jan
Jan Gajda – zapomniany żorzanin / Jan Delowicz. - 2004, nr 8, s.4. (1827 – 1911) - malarz, poeta, pisarz ludowy, założyciel Koła Polskiego.
50. Delowicz, Jan
Saga rodu Wyrobków – Z historii miasta / Jan Delowicz. - 1999, nr 20, s. 4
51. Delowicz, Jan
Serca oddali ojczyźnie / Jan Delowicz. - 1998, nr 17, s. 4. Losy żołnierzy Batalionu Obrony Narodowej- ppor. Aleksander Bukko, kpr. Edward Kozyra.
52. Delowicz, Jan
Profesor Skrobol / Jan Delowicz. - 1998, nr 21, s. 4. Historia Franciszka Skrobola (1902 – 1980) nauczyciela, działacza AK w Żorach.
53. Delowicz, Jan
Franciszek Ignacy Henke – nauczyciel i dziejopisarz / Jan Delowicz. - 2003, nr 23, s. 6. Nauczyciel, badacz dziejów , żył w latach 1797 – 1891.
54. Delowicz, Jan
Ksiądz Antoni Wojciech, pierwszy polski proboszcz w Żorach / Jan Delowicz. - 2003, nr 8, s. 4. Orędownik polskości, żył w latach 1881 – 1930.
55. Delowicz, Jan
Żorskie ślady rodziny Sternów / Jan Delowicz. - 1997, nr 48, s.12. Historia rodziny Otto Sterna laureata Nagrody Nobla.
56. Delowicz, Jan
Saga rodziny Kretów / Jan Delowicz. - 1997, nr 10, s. 7
57. Delowicz, Jan
W 60 rocznicę : uciekinierzy z „Marszu śmierci” / Jan Delowicz. - 2005, nr 1, s.4
Losy więźniów, uczestników „marszu śmierci” z 1945 r.
58. Mierzwińska, Barbara
Odkrywca Sterna : Paweł Lokaj należy do grona znanych
i zasłużonych dla naszego miasta postaci / Barbara Mierzwińska. - 1999, nr 19, s. 4
Historia Pawła Lokaja, nauczyciela, badacza historii Żor.
59. Mierzwińska, Barbara
A miał tu być na chwilę / Barbara Mierzwińska. - 2004, nr 23, s. 8. Losy ks. Tadeusza Makuli proboszcza Parafii Ewangelicko – Augsburskiej w Żorach.
60. Przeliorz, Zofia
Historia Mojej Rodziny / Zofia Przeliorz. - 1997, nr 39 , s. 6. Saga rodziny Gamoń.
61. Przeliorz, Zofia
Historia Mojej Rodziny / Zofia Przeliorz. - 1997, nr 41 , s. 4. Saga rodziny Gamoń.
62. Przeliorz, Zofia
Historia Mojej Rodziny / Zofia Przeliorz. - 1997, nr 43 , s. 6. Saga rodziny Gamoń.
63. Salamon, Beata
Był taki maturzysta / Beata Salamon. - 2002, nr 9, s.4. Historia Franciszka Bierskiego pierwszego maturzysty gimnazjum żorskiego w 1938 r., wykładowcy AGH w Krakowie.
64. Salamon, Beata
Wrócił na odpust / Beata Salamon. - 2002, nr 15, s. 7. Losy żorskiego pocztowca Wiktora Zagoły.
65. Utrata, Grzegorz
Zasłużył na naszą pamięć / Grzegorz Utrata. - 1997, nr 28, s. 4. Losy Teofila Twardzika nauczyciela, członka POW, uczestnika powstań śląskich.
66. Wieczorek, Marcin ; Swoboda, Przemysław
Zasłużony burmistrz / Marcin Wieczorek, Przemysław Swoboda. - 2005, nr 1, s. 6. 200 rocznica urodzin Józefa Szabonia, burmistrza Żor w latach 1850 – 1863.
67. Wieczorek, Marcin
Ludzie Kościoła w średniowiecznych Żorach / Marcin Wieczorek. - 2005, nr 10, s. 4
68. Wyklęty komendant .- 2004, nr 3, s. 4
Historia Wiktora Kani działacza NSZ, aresztowanego przez UB, zamordowanego przez KBW w 1946 r.
69. Zientek, Barbara
Uratowała mnie Matka Boska / Barbara Zientek. - 2002, nr 8, s.6. Losy Alojzego Michalskiego uczestnika walk na froncie zachodnim w czasie II wojny światowej.
70. Zientek, Barbara
To wszystko samo przyjdzie / Barbara Zientek. - 2003, nr 6, s. 9. Losy Józefa Możdżenia uczestnika walk o Monte Cassino.
71. Zientek, Barbara
Mój tata Florian / Barbara Zientek. - 2005, nr 12, s. 4. Historia Floriana Leśnika patrioty, burmistrza Żor w latach 1937 – 1939, więźnia obozu w Dachau.
4. Instytucje i organizacje.
57. Cyganek, Joanna
Historia niebanalna : w 30 rocznicę założenia TMMŻ / Joanna Cyganek. - 1997, nr 9, s. 4. Historia Towarzystwa Miłośników Miasta Żory.
58. Delowicz, Jan
Z dziejów AK w Żorach / Jan Delowicz. - 1998, nr 3, s. 4
59. Delowicz, Jan
Jubileuszowe obchody żorskich strzelców / Jan Delowicz. - 2005, nr 15, s. 4. Dzieje Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Żorach.
60. Jurek-Janisz, Daniela
Jubileusz Bractwa Kurkowego / Daniela Jurek – Janisz. – 1998, nr 7, s. 5
61. Lokaj, Paweł
Kalendarium Ochotniczej Straży Pożarnej w Żorach / Paweł Lokaj.- 2001, nr 9, s. 4
77. Mierzwińska, Barbara
Jubileusz – 5 września : Parafia Ewangelicko - Augsburska w Żorach obchodzić będzie uroczyście jubileusz 70 - lecie istnienia kościoła / Barbara Mierzwińska. - 1999, nr 16, s. 1
78. Mierzwińska, Barbara
Łączą nas Żory / Barbara Mierzwińska. - 1999, nr 20, s. 6-7. Jubileusz Szkoły Podstawowej nr 1 i nr 2 w Żorach.
79. Zientek, Barbara
Z kroniki katolickiej szkoły powszechnej w Baranowicach / Barbara Zientek. - 2001, nr 15, s. 8
80. Zientek, Barbara
20 lat „Wesołych Nutek” / Barbara Zientek. - 2005, nr 2, s. 9. Historia zespołu tanecznego „Wesołe nutki”.
81. Zientek, Barbara
130 lat Szkoły Podstawowej w Kleszczowie / Barbara Zientek.- 2005, nr 11, s.7
5. Zabytki miasta.
82. Burcek, Edward
Historia pomnika św. Jana Nepomucena na Rynku w Żorach / Edward Burcek. - 1999, nr 2, s. 8
83. Dana, Przemysław
Pałacowy pat / Przemysław Dana. – 2002, nr 16, s. 9. Historia Pałacu w Baranowicach.
84. Delowicz, Jan
Bunkier na „Żwace” / Jan Delowicz. - 2003, nr 14, s.4. Opis schronu obronnego z II wojny światowej.
85. Jurek – Janisz, Daniela
Burzliwe dzieje niepozornej kapliczki / Daniela Jurek- Janisz. - 1998, nr 4, s. 12. Historia kapliczki w Rogoźnej.
86. Jurek – Janisz, Daniela
Zabytkowy zamek / Daniela Jurek- Janisz. – 1998, nr 5, s. 5. Historia zabytkowego dworku w dzielnicy Rogoźna.
87. Kapliczka z historią . - 2004, nr 14, s. 2. Dzieje kapliczki w Osinach.
88. Lokaj, Paweł
Zagadki historii : żorskie pożary: z historii kościoła p.w. św. św. Filipa i Jakuba / Paweł Lokaj. - 1997, nr 5, s.4
89. Mierzwińska, Barbara
Dąb „rodzinny” / Barbara Mierzwińska. - 1997, nr 21, s.4. Historia „Dębu Maryjnego” – pomnika przyrody, miejsca kultu religijnego w Żorach.
90. Mierzwińska, Barbara
Uśmiech figury / Barbara Mierzwińska. - 1997, nr 38, s. 2. Historia zabytkowych figur i krzyży przydrożnych w Żorach.
91. Staruszek dąb . - 2003, nr 15, s. 7
Historia „Dębu Maryjnego” pomnika przyrody w Żorach.
92. Utrata, Grzegorz
Kościółek / Grzegorz Utrata. - 1997, nr 34- 35, s. 18. Historia pierwszego Kościoła farnego w Żorach.
93. Wyjątkowe znalezisko . - 1997, nr 29, s. 4
Opis odkrycia archeologicznego : brama miejska w Żorach.
94. Zientek, Barbara
Baranowicki przysiółek / Barbara Zientek. - 2001, nr 14, s. 6. Historia Pałacu w Baranowicach.
95. Zientek, Barbara
Obraz nędzy i rozpaczy / Barbara Zientek. - 2001, nr 14, s.7. Opis Pałacu w Baranowicach.
Indeks osobowy
Barczyk Ewa 37
Buchalik Lucjan 10
Burcek Edward 82
Cybul Monika 21
Cyganek Joanna 38, 39, 72
Dana Przemysław 83
Delowicz Jan 1 - 5, 15, 16, 22 – 31, 40 – 57, 73, 74, 84
Dudek Ewa 6, 11,
Jurek-Janisz Daniela 75, 85, 86
Lokaj Paweł 6, 7, 12, 76, 88
Mierzwińska Barbara 8, 58, 59, 77, 78, 89, 90
Polak Hanna 32
Przeliorz Zofia 60 - 62
Salamon Beata 17, 33, 63, 64
Swoboda Przemysław 66
Utrata Grzegorz 18, 65, 92
Wieczorek Marcin 13, 14, 19, 66, 67
Zientek Barbara 9, 20, 34 - 38, 69 - 71, 79 - 81, 94, 95