Baza firm

Ogłoszenia

Auto salon

Kino

Konkursy
Sobota, 04 maja 2024 r.  Imieniny: Floriana, Moniki

Zasłużeni żorzanie patronami ulic

30.06.2010

Augustyn Weltzel doczekał się swojej ulicy. Wkrótce też mieszkańcy Rownia będą mieć ulicę Józefa Kojzara. Na sesji 24 czerwca, radni podjęli uchwały o nadaniu nazw nowym ulicom, należącym do gminy. Patronami kilku z nich zostali zasłużeni Ślązacy - krzewiciele polskości.

Pod obrady radnych trafiło pięć uchwał, ustanawiających nazwy nowych ulic. - Zespół ds. Nadawania Nazw Ulicom i Placom Publicznym wystosował propozycje również do pozostałych dzielnic. Wpłynęły do nas jednak tylko opinie z Baranowic, Rogoźnej, Rownia-Folwarków, Korfantego i Zachodu – wyjaśniał Daniel Wawrzyczek, zastępca prezydenta miasta. - Wszystkie zostały rozpatrzone pozytywnie przez Zarządy Rad Dzielnic.

 

Chcąc uhonorować bohaterów lokalnych, dwie baranowickie ulice nazwano imieniem Pawła Stalmacha i Józefa Lompy (boczne od ul. Szoszowskiej). Swojej ulicy doczekał się też Augustyn Weltzel, historyk Górnego Śląska, o którego jeszcze trzy miesiące wcześniej walczył radny Dariusz Domański. Wówczas wycofał ostatecznie wniosek o zmianie nazwy ulicy Augustyna Biskupa na Weltzla. - Odpuściłem, bo zrozumiałem mieszkańców, którzy przywykli do Biskupa i nie chcieli zmiany nazwy – wspominał na czerwcowej sesji radny. Teraz Rada Miasta zdecydowała o nadaniu imienia Augustyna Weltzla drodze łączącej ul. Nową z ul. Handlową w dzielnicy Korfantego. W przyszłości ma to być bardzo reprezentacyjna aleja. - Będzie to piękna, spacerowa ulica. Myślę, że tak uznany historyk zasługuje na to, by być jej patronem – stwierdził Daniel Wawrzyczek. Zadowolenia z tego faktu nie krył radny Domański. - Cieszę się, że Weltzel został doceniony. Dziękuję.

 

Na sesji obecny był wnuk Józefa Kojzara, bohatera powstań śląskich, naczelnika Rownia podczas dwudziestolecia międzywojennego. Radni mieli przyjąć uchwałę, nadającą jego imię drodze łączącej ul. Tęczową z ul. Wygoda. Prezydent Waldemar Socha na początku obrad wprowadził jednak poprawkę w uchwale. - Nie możemy na razie nadać tej drodze nazwy. Część leżących przy niej gruntów należy do Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej – tłumaczył prezydent Socha. - Będą one sprzedawane, więc na razie nie możemy decydować o nazwie ulicy. Gdyby radni zdecydowali się jednak nadać nazwę publicznej części ulicy, droga imienia Kojzara kończyłaby się mniej więcej w połowie. - Tak, czy inaczej, którejś z ulic Rownia będzie w przyszłości patronował Józef Kojzar – zapewnił prezydent. - Dziadek na pewno sobie na to zasłużył. Był wielkim społecznikiem, aktywnym mieszkańcem, naczelnikiem gminy przez 20 lat – wtrącił dumny wnuk Kojzara. - Jestem zaszczycony, że uczestniczę w tym spotkaniu i dziękuję za uhonorowanie dziadka. Radni poruszyli kwestię nadawania ulicom imion zasłużonych żorzan. - Jestem za tym, by utrwalać pamięć o nich. Nie bójmy się tego – mówił Józef Sobik. Do jego słów odniósł się wnuk Kojzara - Mieszkam w Rybniku i jest tam ul. kapitana Sobika z Żor. Dziwię się, że w Żorach nie honoruje się ludzi zasłużonych, tylko są nazwy: „pod górką”, „nad łąką”... Macie przecież tylu bohaterów.

 

Nowe ulicy w Baranowicach, to: Pawłowicka (boczna od Nepomucena), Poranna (boczna od Szoszowskiej), Gościnna (boczna od Familijnej). Drodze bocznej od Lipowej nadano nazwę Zgodnej. - Bo zawsze panuje wśród tamtejszych mieszkańców zgoda – skwitował z uśmiechem Daniel Wawrzyczek. W Rogoźnej, ulice zyskały nazwy głównie od kompozytorów: Jana Kiepury (droga łącząca ul. Wodzisławską z ul. Chopina), Karola Kurpińskiego (boczna od ul. Chopina), Bogusławskiego (odcinek drogi, będącej przedłużeniem ul. Bogusławskiego), Józefa Elsnera (boczna od ul. Wieniawskiego), Orkiszowa (boczna od ul. Łąkowej, w sąsiedztwie ulic o nazwie zbóż) i Świętokrzyska (boczna od ul. Gajowej). Ulica Centralna w dzielnicy Korfantego została przedłużona. Drodze prostopadłej do ul. Kochanowskiego, Lazurowej, oraz Zalew w Rowniu, nadano nazwę Cysterskiej. Nowe ulice Zachodu zyskały nazwy: Żwirowa (boczna od ul. Folwareckiej), Siewna (boczna od ul. Jesionek), Cegielnia (boczna od ul. Wodzisławskiej) i Tulipanowa (boczna od ul. Malinowej). Patrycja Cieślak-Starowicz

 

Kim byli patroni nowych ulic?


Józef Kojzar – działacz niepodległościowy, pierwszy polski naczelnik Rownia (w latach 1919-1939), cywilny komendant powstańczy rejonu Żor, uczestnik trzech powstań śląskich, organizator kampanii plebiscytowej, wzorowy gospodarz i ojciec 6 synów oraz 5 córek. Nazywany był „Polskim Królem” z Rownia. Urodził się 11 grudnia 1876 roku w Warszowicach. Poślubił wywodzącą się z mężnego rodu Sobików, siostrę Nikodema, Matyldę z Rownia. W 1909 roku zbudował tam dom i powiększał gospodarstwo. W jego domu odbywały się konspiracyjne spotkania działaczy narodowych, narady i odprawy, zaprzysiężano powstańczych dowódców, tu była w tajnych skrytkach gromadzona broń. Po potajemnym wyborze Józefa Kojzara na naczelnika Rownia, w jego domu mieścił się urząd gminy. W przeddzień wybuchu III powstania odbyło się w nim konspiracyjne spotkanie. Antoni Haberka, pierwszy dowódca 13. pułku żorskiego mianował Nikodema Sobika dowódcą II baonu, natomiast Józefa Kojzara – komendantem cywilnym rejonu obejmującego 24 miejscowości. Kojzar wywiązał się z tego odpowiedzialnego zadania wzorowo. Pełniąc zarówno tę funkcję, jak i naczelnika, dał się poznać, jako człowiek uczciwy, sumienny, sprawiedliwy, konsekwentny i odważny. Gdy po wybuchu II wojny światowej, do Rownia wkroczyli hitlerowcy, w obronie Kojzara stanęli miejscowi Niemcy. Wierny swym ideom, nie przyjął Volkslisty. Józef Kojzar dożył sędziwych lat i doczekał się 90. urodzin. Został odznaczony Śląską Wstęgą Waleczności i Zasługi, Śląskim Krzyżem Powstańczym, Krzyżem Zasługi Bojowników Śląska i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 5 maja 1967 roku. W jego pogrzebie brały udział tłumy, żegnały go także powstańcze poczty sztandarowe.

 

Augustyn Weltzel - najwybitniejszy dziejopisarz Górnego Śląska, kapłan katolicki. Napisał „Historię miasta Żory na Górnym Śląsku”. Urodził się 9 kwietnia 1817 roku w Jelczu. Większość jego prac powstało w Tworkowie koło Raciborza, gdzie w 1857 roku został proboszczem. W 1863 roku został posłem do Reichstagu z powiatu raciborskiego. Trzy lata później otrzymał od króla pruskiego Order Czerwonego Orła IV klasy. Władze kościelne przyznały mu w 1869 roku tytuł radcy duchownego, natomiast Uniwersytet Wrocławski w 1889 roku nadał uczonemu księdzu doktorat honoris causa. Augustyn Weltzel zmarł 4 listopada 1897 roku.

 

Paweł Stalmach – dziennikarz, publicysta, działacz społeczny i narodowy. Urodził się 13 sierpnia 1924 roku w Bażanowicach koło Cieszyna. Związany był z „Tygodnikiem Cieszyńskim” i „Gwiazdką Cieszyńską”. Poruszał tematy związane z problemami narodowościowymi Górnego Śląska. Przyczynił się do powstania instytucji narodowych: Złączenie Polskie, Czytelnia polska, Towarzystwo Naukowej Pomocy dla Księstwa Cieszyńskiego oraz Macierz Szkolna Księstwa Cieszyńskiego. Zmarł 13 listopada 1891 roku.

 

Józef Lompa – działacz górnośląski, poeta, publicysta, nauczyciel, autor wielu szkolnych podręczników. Urodził się 29 czerwca 1797 roku w Oleśnie. Przyczynił się do utworzenia szkoły podstawowej w Lubszy koło Lublińca. Pisał dzieła historyczne i etnograficzne, poświęcone historii miast Górnego Śląska. W publikacjach prasowych występował pod pseudonimem A. Mieczyński. Józef Lompa zmarł w 29 marca 1863 roku, pochowany w Woźnikach, uznany za tamtejszych mieszkańców za najlepszego syna ziemi górnośląskiej i krzewiciela polskości.

 

Ulica Agustyna Weltzla będzie reprezentacyjną, spacerową aleją

 

 Józef Kojzar będzie patronował ulicy niekoniecznie tej zaznaczonej na mapie


Komentarze:
~Słownik języka polskiego (2010-07-01 01:11:03)

reprezentatywną, czy raczej reprezentacyjną?

~REKTOM74 (2010-07-01 07:24:31)

Wentzel Strasse

~REKTOM74 (2010-07-01 07:27:54)

Moj wnuk zaproponuje ulice Domanskiego
sciezke laczaca ul Powstanców z Wodociagowa

~MB (2010-10-30 17:44:47)

Wniosek o to, by Augustyn Weltzel był patronem ulicy w Żorach (konkretnie: zamiast alei Armii Ludowej) złożyło wodzisławsko-żorskie koło Ruchu Autonomii Śląska 28 grudnia 2007 roku na ręce przewodniczącego rady miasta pana Piotra Kosztyły. Pisała o tym ?Gazeta Żorska? z 11 stycznia 2008 roku.


Aby dodać komentarz musisz się zalogować!

Nie masz konta? - zarejestruj się


© 2006-2024 Fundacja Sztuka, Gazeta Żorska  |  e-mail: gazeta@gazetazorska.pl, portal@gazetazorska.pl           do góry ^
Industry Web Zarządzaj plikami "cookies"