W zbiorach znalazły się zarówno eksponaty dotyczące historii miasta, zbierane już od końca lat 60. XX wieku przez Towarzystwo Miłośników Miasta Żory, jak i prywatnych zbiorów afrykanistycznych Lucjana Buchalika, ówczesnego dyrektora Miejskiego Ośrodka Kultury, który, jako etnolog, już od lat 80. XX wieku prowadził badania ludów Afryki Zachodniej.

W wyniku połączenia tych zbiorów i stworzenia samodzielnej instytucji, od początku 2001 roku można było, w wydzielonej części Miejskiego Ośrodka Kultury, oglądać dwie wystawy o zupełnie różnej tematyce: „W izbie śląskiej”, którą opiekował się dział Historii i Kultury Regionu” oraz w „Afrykańskich wioskach” przygotowaną przez Dział Kultur Pozaeuropejskich.

Chyba niewielu spodziewało się, że rok w rok, muzeum będzie odwiedzane przez coraz większą ilość osób; już w ciągu 2005 roku było ich przeszło 22 tysiące! Wizytówką naszej placówki stała się edukacja. Projekty przygotowywane przez pracowników muzeum przyciągały uczniów nie tylko żorskich szkół ale i z okolicznych miejscowości. Docenione zostały także zarówno przez Marszałka Województwa Śląskiego, który nagradzał je wyróżnieniami w latach 2007,2009 i 2010 jak i przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, który w roku 2003 przyznał żorskiemu muzeum wyróżnienia w konkursie na Wydarzenie Muzealne roku Sybilla. W tym roku również otrzymaliśmy także wyróżnienie w konkursie w organizowanym przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Sybilla 2014” w kategorii inwestycje oraz wyróżnienie Marszałka Województwa Śląskiego za Wydarzenie Muzealne Roku 2014 w kategorii publikacje książkowe.

Od początku istnienia Muzeum głównym problemem był brak właściwych pomieszczeń. Adaptowany strych MOK-u, jedna sala na pierwszym piętrze i kilka pomieszczeń biurowych, od samego początku było pomyślanych jako rozwiązanie tymczasowe, do czasu znalezienia dla muzeum osobnej siedziby. Niestety, jak to zwykle bywa, prowizorka okazała się bardzo trwała. Nie udało się przenieść muzeum do kolejno pojawiających się w propozycjach lokalizacji: przy ulicach Dworcowej, Szeptyckiego i Murarskiej, do starego szpitala przy ulicy Męczenników Oświęcimskich, czy do jednej z kamienic na żorskim rynku.

Dopiero w wyniku zaakceptowania przez władze miejskie propozycji Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, która w 2011 roku zaproponowała by Muzeum znalazło swe miejsce w remontowanej i rozbudowywanej na potrzeby strefy, starej kamienicy przy ulicy Męczenników Oświęcimskich. Procedury i prace z tym związane trwały kilka lat. Ostatecznie w nowym miejscu, już przy ulicy Muzealnej 1 (bo taką właśnie nadano nazwę bezimiennej do tej pory drodze przylegającej do budynku) muzeum znalazło się w marcu 2014 roku.

W międzyczasie udało się także znaleźć porządne miejsce na muzealne magazyny, zaś muzealna edukacja została poszerzona o zajęcia prezentujące śląskie obrzędy i zwyczaje, gdyż w 2010 roku pod muzealne skrzydła trafiło, działające do tej pory przy MOK, Żorskie Centrum Edukacji Regionalnej. 

Przeprowadzka spowodowała, że dotychczasowe wystawy trzeba było zamknąć. Nie oznaczało to jednak, że muzeum zaprzestało swojej działalności. Właśnie dzięki działaniom edukacyjnym, a także wyjazdowym wystawom czasowym, ludzie. Z oferty muzealnej w roku 2013 skorzystało przeszło 33 tysiące zwiedzających.

W tej chwili  w muzealnych magazynach znajduje się około 5000 eksponatów i muzealiów, które czekają, by trafiły na nowe wystawy.

Pierwsza z nich, „Polskie poznawanie świata” gotowa będzie w listopadzie 2015 roku i pokazywać ma zarówno osiągnięcia polskich naukowców i podróżników z XIX i XX wieku, jak i prezentować sposób życia ludzi w krainach, w których przebywali. Druga, „Nasza tożsamość”, opowiadać ma nie tylko o historii miasta, ale także o zwyczajach i poczuciu tożsamości mieszkańców Żor na przestrzeni dziejów. [TG]

info. AF / MM

Muzeum Miejskie w Żorach - ul. Muzealna 1/2

www.muzeum.zory.pl | https://www.facebook.com/muzeum.miejskie.zory